Οι βλάβες στο DNA από την ακτινοβολία (και άλλους τοξικούς παράγοντες) είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε μεταλλάξεις από τις οποίες, ορισμένες είναι πιθανόν να επιβιώσουν και να αποτελέσουν παράγοντα καρκινογένεσης. Οι περισσότερες από αυτές τις βλάβες εξουδετερώνονται από διαδικασίες εντοπισμού των ανωμαλιών και επιδιόρθωσής τους. Όταν η βλάβη είναι σε μία βάση της έλικας του DNA και όχι και στην αντίστοιχή της ταυτόχρονα (σημ. οι έλικες είναι διπλές), τότε πιστεύεται ότι επιλέγεται η “καλή” έλικα σαν πρότυπο για την επιδιόρθωση.
Περισσότερο σοβαρή περίπτωση είναι όταν (π.χ. ισχυρή ακτινοβολία) προκαλεί θραύσεις και στις δύο έλικες, στο ίδιο σημείο, οπότε μπορεί να γίνει ανακατάταξη του γονιδιώματος με διασταυρώσεις των ελίκων, να δημιουργηθούν μεταλλάξεις, μερικές να επιβιώσουν και να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη κυτταρική διαίρεση (καρκινογένεση). Ο καρκίνος επεκτείνεται, διηθεί τους γειτονικούς ιστούς, προσβάλλει λεμφαγγεία ή αιμοφόρα αγγεία, οπότε και αποκτά μεταστατικό δυναμικό.
Η ενέργεια ακτινοβολίας της Κινητής Τηλεφωνίας (ΚΤ) είναι ικανή να προκαλέσει καρκίνο;
Εάν η ηλεκτρομαγνητική (Η/Μ)ακτινοβολία είναι πολύ ισχυρή, προσπίπτοντας σε ένα άτομο είναι ικανή να εκδιώξει ηλεκτρόνια (φορτισμένα αρνητικά σωματίδια τα οποία περιφέρονται γύρω από τον πυρήνα του) και να το μετατρέψει σε “θετικό ιόν ή θετική ρίζα” όπως λέγεται. Οι ρίζες αυτές είναι πολύ δραστικές και ικανές να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα και κυρίως να θραύσουν τις έλικες του DNA. Η ισχυρή αυτή ακτινοβολία λέγεται “ιονίζουσα” ειδάλλως (όταν δεν έχει δύναμη να εκδιώξει ηλεκτρόνια) “μη-ιονίζουσα”.
Η Η/Μ ακτινοβολία εκτείνεται σε ένα τεράστιο φάσμα ενέργειας από δέκατα του micro-electron-volt (για συντομία μeV) έως πολλά εκατομμύρια μeV, όπως φαίνεται και στην εικόνα. Από αυτό το φάσμα, ο άνθρωπος μπορεί και βλέπει την Φύση μόνο μέσα από ένα στενό “παράθυρο” το λεγόμενο “ορατό φάσμα” με ενέργειες από ~1.800.000 μeV (ερυθρό) έως ~4.000.000 μeV (ιώδες).
Η “ορατή” ακτινοβολία” (ηλιακό ορατό φως, λάμπες φωτισμού, κ.α.) είναι μη-ιονίζουσα. Δεν χρειάζεται καν πείραμα για να αποδειχθεί του λόγου το αληθές: εάν ήταν ιονίζουσα, τότε οι θραύσεις της μονής και κυρίως της διπλής έλικας του DNA των προγόνων μας θα είχε καταστρέψει τα κύτταρά τους, θα είχε προκαλέσει τόσους καρκίνους που προφανώς δεν θα είχε προλάβει να γραφεί αυτό το άρθρο ή να βρεθούν σημερινοί αναγνώστες για να το διαβάσουν...
Η Η/Μ ακτινοβολία υψηλότερα των 4.000.000 μeV (ισχυρότερη του ορατού φωτός), είναι ιονίζουσα και θέλει προσοχή η χρήση της (ακτινοδιάγνωση & ακτινοθεραπεία) ή αποφυγή εάν δεν είναι χρήσιμη (υπεριώδης του ήλιου και του solarium).
Η Η/Μ ακτινοβολία χαμηλότερα των 1.800.000 μeV (ασθενέστερη του ορατού φωτός), είναι μη-ιονίζουσα:
Το σώμα απαλλάσσεται από την θερμότητα την οποία παράγει συνεχώς η καρδιά κατά 50% μέσω εξάτμισης και ιδρώτα και κατά 50% μέσω εκπομπής “θερμικής” ακτινοβολίας, ενέργειας 50.000 – 200.000 μeV (γίνεται αντιληπτή την νύκτα και μόνο με κυάλια νυκτός).
Οι κεραίες όλων των τηλεπικοινωνιών, τα κινητά τηλέφωνα και φούρνοι μικροκυμάτων εκπέμπουν ακτινοβολία από 0,4 μeV έως 11 μeV.
Η Φυσική είναι Θετική Επιστήμη. Κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές, οικονομικές, χημικές ή φυσικές συνθήκες, η Η/Μ ακτινοβολία δεν είναι εφικτό να επηρεαστεί. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει τρόπος η ακτινοβολία (το πολύ) των 11 μeV να προκαλέσει θραύση του DNA και μάλιστα στην διπλή έλικα (όταν δεν προκαλεί θραύση η ακτινοβολία των 3 εκατομμυρίων μeV)!
Προκαλείται καρκίνος από την κινητή τηλεφωνία με έμμεσο τρόπο; (επιγραμματικά)
Θερμικές επιπτώσεις: Τα κινητά τηλέφωνα βάσει προδιαγραφών και νομικών περιορισμών δεν ανεβάζουν την θερμοκρασία της κεφαλής του χρήστη σε απαγορευτικά επίπεδα για την υγεία του. Αλλά και να συνέβαινε αυτό, η εμπειρία στην διεθνή βιβλιογραφία (σε πολύ χειρότερες συνθήκες όπως, πειραματική καύση κυττάρων, εγκαύματα ατυχημάτων) καταδεικνύουν ότι το κύτταρο, σε υπερβολική έκθεση σε θερμότητα, είτε καταστρέφεται ολοκληρωτικά, είτε επανέρχεται πλήρως, αλλά δεν υφίσταται μόνιμες κυτταρικές (μη-θανατηφόρες) βλάβες, δεν μεταλλάσσεται.
Μη-θερμικές επιπτώσεις: Το ανθρώπινο σώμα μπορεί να θεωρηθεί ότι λειτουργεί ως ένα ηλεκτροχημικό σύστημα. Υπήρξαν προβληματισμοί μήπως η συχνότητα της ακτινοβολίας των συσκευών ραδιοσυχνοτήτων και ιδίως των κινητών τηλεφώνων, παρεμβάλλεται στο σύστημα αυτό, προκαλώντας δυσλειτουργίες. Μελετήθηκαν ενδελεχώς πολλοί πιθανοί ή προτεινόμενοι μηχανισμοί, όπως η εκροή ιόντων ασβεστίου, η εξάσκηση δυνάμεων σε σωματίδια ή δομές, η έλξη κυττάρων, λόγω του ηλεκτρικού πεδίου, η κίνηση ηλεκτρικού ρεύματος δια μέσου της μεμβράνης, η κίνηση ιόντων στα υγρά του οργανισμού, οι ιδιοσυχνότητες των βιολογικών συστημάτων αλλά και άλλοι μηχανισμοί (πιθανή “αποδίπλωση” των πρωτεϊνών, συγχρονισμός διαμορφωμένων πεδίων, κίνηση & έλξη γειτονικών κυττάρων, ...). Τα συμπεράσματα ήταν σαφή: Α) Για να ενεργοποιηθεί η συντριπτική πλειοψηφία των μηχανισμών αυτών, η ισχύς η οποία απαιτείται είναι χιλιάδες φορές υψηλότερη από αυτήν την οποία είναι ικανή να παράξει η Η/Μ ακτινοβολία των τηλεπικοινωνιών. Β) Δεν υπήρξε επιβεβαιωμένος μηχανισμός από ερευνητική ομάδα, ο οποίος να προκαλεί κακοήθη νεοπλασία ή έστω βλάβη στα κύτταρα ή σε ιστό ή όργανο του εκτιθέμενου ατόμου. Γ) Έστω και εάν δεν ταυτοποιήθηκε υπεύθυνος μηχανισμός, δεν ανιχνεύθηκε στην καθημερινή ζωή, ούτε ένα επιβεβαιωμένο παράδειγμα συσχέτισης νεοπλασίας σε χρήστη κινητής τηλεφωνίας και μη-θερμικών φαινομένων.
Μελέτες: Δεν υπήρξε ούτε ένα παράδειγμα παγκοσμίως, όπου ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα επανέλαβε επακριβώς τα πειράματα άλλης αρχικής ομάδος (η οποία να ισχυρίζεται ότι κατέγραψε νεοπλασίες από την χρήση της κινητής τηλεφωνίας) και να κατέληξε στα ίδια αποτελέσματα. Αντίθετα (σταχυολογώντας από την τεράστια διεθνή βιβλιογραφία) η χρήση κινητού τηλεφώνου και η εγγύτητα σε κεραίες δεν σχετίζεται με α) περιστατικά όγκων εγκεφάλου & λευχαιμίας σε πρώιμα στάδια της παιδικής ηλικίας (φορέας μελέτης ImperialCollegeofLondon, UK, 6900 παιδιά), β) με διάφορες μορφές όγκων και λευχαιμίας σε χρήστες περισσότερο από 21 έτη (φορέας μελέτης CancerEpidemiologyInstitute, Copenhagen, Denmark, 420095 χρήστες), γ) δεν έχει επιπτώσεις στη γονιμότητα του σπέρματος σε βαρείς χρήστες (φορέας μελέτης IndianFertilityHospital, India, 3640 άνδρες), δ) δεν εμφάνισαν καρκινοβαρείς χρήστες - επαγγελματίες (φορέας μελέτης USNationalCancerInstitute, 40581 στρατιωτικοί).
Παιδιά: Αν και για τα παιδιά δεν υπήρξε συσχέτιση μεταξύ νεοπλασιών, λευχαιμίας και έκθεσης σε Η/Μ ακτινοβολία, το γεγονός ότι είναι αναπτυσσόμενοι οργανισμοί καθιστά επιφυλακτικούς και συντηρητικούς τους επιστήμονες, οδηγώντας τους να θεωρούν την υπέρμετρη χρήση του κινητού τηλεφώνου ως μη-αναγκαία επιβάρυνση της υγείας τους. Χαρακτηριστικά, τα παιδιά διαφέρουν από τους ενήλικες σε μία σειρά στοιχείων (σε σχέση πάντα με την ακτινοβολία ή/και την γεωμετρία κεφαλής – κινητού τηλεφώνου), όπως ιππόκαμπος, υποθάλαμος, παρεγκεφαλίδα, μυελός των οστών, περιοχές του εγκεφάλου, πλησίον του δέρματος εισόδου της ακτινοβολίας, νευρικό σύστημα, διηλεκτρικές ιδιότητες των ιστών, αιματοκρίτης, ανατομία και μέγεθος κεφαλής και προσδόκιμο επιβίωσης.
Σύμφωνα με την International Agency for Research on Cancer (IARC) “Συνολικά, οι επιδημιολογικές μελέτες στην κινητή τηλεφωνία δεν δεικνύουν καμμία αύξηση σε περιστατικά όγκων εγκεφάλου, ή άλλων όγκων κεφαλής και τραχήλου... Δεν παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος γλοιώματος, ενώ η πιθανότητα ακουστικού νευρινώματος (σημ. συντ. καλοήθης όγκος) παραμένει ανοικτή προς διερεύνηση. Οι επιδημιολογικές μελέτες επίσης δεν έδειξαν αυξημένο κίνδυνο για άλλες κακοήθεις νεοπλασίες, συμπεριλαμβανομένου του παιδικού καρκίνου”. Παρ’όλα αυτά και για λόγους συντηρητικής προσέγγισης, στον κατάλογο των βλαπτικών παραγόντων για τον άνθρωπο, η IARC κατέταξε τις Η/Μ ακτινοβολίες των τηλεπικοινωνιών στην κατηγορία 2Β (μαζί με τον καφέ και το ταλκ σώματος).
ΟΛΑ τα ως άνω συμπεράσματα αφορούν στα κινητά τηλέφωνα, καθώς αυτά ευρίσκονται σε (σχεδόν) επαφή με το σώμα μας και όχι για τους σταθμούς βάσης (κεραίες). Για τις τελευταίες, καθώς δεν δημιουργούν σημαντικά Η/Μ πεδία, δεν κατέστη δυνατόν να ανιχνευθεί οποιαδήποτε αξιόλογη έκθεση του πληθυσμού, ώστε να παραχθεί επιστημονικό υλικό προς επεξεργασία.
Στο επόμενο και τελευταίο σημείωμα, θα αναλυθεί το θέμα: “Πολέμιοι της Κινητής Τηλεφωνίας: Παρανοήσεις, Πειραματικές Αδεξιότητες και Τρομολαγνεία”
δημοσιεύτηκε αρχικά στο artinews.gr
